‘It’s not where you go, it’s who you meet along the way’. Dat geldt zéker voor de meeste reizigers – en dan bedoel ik niet de vakantiegangers, maar mensen die naar bijzondere oorden of evenementen reizen. Een mooi voorbeeld hiervan vind ik
AfrikaBurn. Een zusje van het veel bekendere en grotere Amerikaanse
Burning Man-‘festival’ (google maar even) is een ervaring, die je leven verandert. Of op zijn minst een belevenis, die je je leven lang niet vergeet. Die impact heeft. En daarom ga ik dit jaar weer.
Wat is AfrikaBurn dan?
Een tijdelijke stad midden in de nietsontziende woestijn ten noordoosten van Kaapstad, waar 7.000 tot 10.000 gelijkgezinden een week lang hun kunst, kunde, talenten, muziek, kostuums, ideeën en warmte met elkaar delen. Waar je ontmoet en ont-moet. Waar je op één dag (zelfs zonder drugs ;-)) 16 verschillende emoties beleeft zonder dat je het erg vindt. Waar je mag zijn wie je bent en doen wat je wilt doen. Waar tijd geen rol speelt, geld evenmin, en ‘geven’ (zonder iets voor terug te verwachten) centraal staat. Waar je mooie, liefdevolle, bijzondere verhalen en mensen tegenkomt. Het resultaat is niet belangrijk en juist daarom laten zij onuitwisbare indrukken na.
Panorama van de Binnekring
OK, concreet graag
Je ervaring op AfrikaBurn -of elke andere BurningMan editie- valt niet echt duidelijk uit te leggen. Juist vanwege die ontastbare en persoonlijke belevenissen op een ‘burn’, zoals de festivalgangers het noemen, is het voor iedereen anders. De een feest de hele week zonder te slapen en zet het op een zuipen; voor de ander is het één grote speeltuin. Weer een ander ziet het als tijdelijke expositieruimte, of dat broodnodige weekje bijkomen van de hectiek van alledag. Voor (bijna?) iedereen is het ‘thuiskomen’; een echte community waar je je op je gemak en veilig voelt en waarvan je zou willen dat de ‘echte’ wereld zo is. Maar een paar handreikingen zijn er wel te geven.
Mutant vehicle on de Binnekring
AfrikaBurn wordt gehouden in de laatste week van april, in 2016 voor de tiende keer. De organisatie verkoopt maximaal ca. 10.000 toegangstickets, wat betekent dat alleen in het weekend zoveel mensen in Tankwa Town (de fictieve naam van de locatie waar het evenement gehouden wordt) zijn. Het evenement groeit elk jaar, maar wijs geworden door het onstuimig gegroeide Amerikaanse BurningMan leggen ze wel restricties op de groei en het aantal tickets. Het is een tijdelijke stad midden in de Karoo woestijn van Zuid-Afrika, ongeveer 6-7 uur rijden waarvan de helft op ongeasfalteerde, hobbelige en stoffige wegen. Je moet alles zelf meebrengen, van vervoer tot drinkwater, eten, drinken, ehbo-doos, tent of camper(van) en alles wat je verder nog nodig hebt voor een week in the middle of nowhere.
The road to Tankwa Town, AfrikaBurn
Je zit letterlijk midden in de woestijn, met al haar weersinvloeden (geen enge beesten gelukkig!) en een werkelijk bizar landschap. Er is geen infrastructuur, licht, electra, riool, water; we mogen onze kampen opslaan op het terrein van een lokale boer en de organisatie van AfrikaBurn zorgt ervoor dat er een toegangsweg is, er aan de randen van de kampen ‘toiletten’ staan die schoongehouden worden en er wat schaarse verlichting is op cruciale punten op het terrein, want na 18 uur is de zon onder en wordt het stikdonker en koud. Hoewel de kracht van het licht van de maan in de ZuidAfrikaanse woestijn je soms nog versteld doet staan…!
The blue moon collective at sundown
De organisatie kan en mag natuurlijk niet alles vrij laten, dus moeten kampen (groepen die ‘iets’ aan te bieden hebben aan de hele community) zich vooraf aanmelden, op basis warvan een plattegrond wordt gemaakt waar iedereen staat. Het centrum van Tankwa Town bestaat altijd uit een halve cirkel, in Amerika de Playa genoemd, waar art-, music- of mutant vehicles rond mogen rijden, kunstwerken staan en de burns plaatsvinden. Een aantal kunstwerken zijn vaste prik elk jaar, zoals de BurningMan en de tempel, die beiden op vast dagen na zonsondergang in de fik gaan. Er is een soort programma, maar een horloge is onnodig en nutteloos. Net als je mobiele telefoon – er is geen bereik. Volg je oren, ogen en neus, laat de natuur spreken en je komt altijd wel ergens op net dát moment dat er iets cools plaatsvindt. De kunst van het loslaten, zogezegd :-).
Transformational festival
AfrikaBurn is een zogenaamd ‘transformational festival’. Ik kan het niet beter verwoorden dan
Wikipedia, dus lees maar. De community-ethiek staat erin centraal, en als ik het een of ander label moet geven, is dat het een beetje een hippie-achtig sfeertje heeft. Veel yoga, veel wierook, veel andersdenkenden, veel knuffels en ‘bottle-sharing’, veel expressieve mensen en idem kostuums. Maar wel mensen die oprecht geïnteresseerd zijn in elkaar, die mensenliefde hebben. Je helpt elkaar als er iemand in nood of onwel is en je deelt je laatste fles water.
10 ‘BurningMan principes
Elke ‘BurningMan – regionaal evenement’ heeft dezelfde 10 principes. Ze zijn moeilijk te vertalen dus ik benoem ze even in het Engels: radical inclusion, gifting, decommodification, radical self-reliance en self-expression, communal effort, civic, responsibility, leaving no trace, participation and immediacy. Samengevat komt het erop neer dat iedereen welkom is, zichzelf moet en mag zijn maar ook in barre omstandigheden voor zichzelf moet zorgen, we elkaar een beetje in de gaten houden, we niets -maar dan ook werkelijk niets- achterlaten op ons tijdelijk thuis wat daar niet al was voordat we er kwamen (ruim dus vooral je verloren veertjes en sigarettenpeuken op!), en de commercie niet welkom is en je er dus niets kan kopen maar je vooral veel geeft. Of dat nu tastbaar of ontastbaar is.
Ondanks een emotioneel heftig jaar was mijn eerste AfrikaBurn een warm bad, een hartopener, een wake-up call. Wat het ook voor jou mag zijn of worden, het loont zeker de moeite waard het eens mee te maken. Het wordt een ervaring die je nooit meer vergeet. I cross my heart.