Schuitje varen, theetje drinken… wie is er niet opgegroeid met dit kinderliedje. En dat het nog steeds trekt, zo’n schuitje, dat bleek weer tijdens de Tall Ship Races 2014 van Harlingen naar Esbjerg. En hoe kun je de mooiste zeilschepen van de wereld beter bekijken dan… met een schip? Holland Sail nodigde ons uit om van Makkum naar Harlingen mee te zeilen op de prachtige klipper Grote Beer om de tallships in Harlingen van dichtbij te bekijken én te bezoeken. Ik haalde mijn zeebenen en waterdichte jas uit de kast en scheepte in.
Onder zeilers zijn tallships ‘top of the bill’. Het zijn grote zeilschepen (15 tot 150 meter!) met meerdere masten die dwars of vierkant getuigd zijn. Dat betekent dat de zeilen haaks op de mast staan en van boven naar beneden ‘vallen’, je kent ze waarschijnlijk van de piratenschepen. Of van de replica Stad Amsterdam, ook een zogenaamd tall ship. Deze schepen waren vroeger meestal vrachtschepen, maar tegenwoordig vooral trainingsschepen. Het beste moment om deze geweldige zeilschepen van dichtbij te bekijken is tijdens de Tall Ship Races, als een groot aantal van ’s werelds mooiste tall ships bijeen komt om van A naar B te zeilen en in vertrek- en aankomsthaven trots hun schepen open stellen voor publiek.
Harlingen, gelegen aan de Waddenzee, was dit jaar verzamel- en vertrekpunt en dat betekende feest voor deze Friese stad. Shantykoren uit heel het land kwamen naar Harlingen om (soms in de stromende regen) hun zeemansliederen ten gehore te brengen, het Fries suikerbrood en de Friese duumkes (koekjes) vonden gretig aftrek, net als de Beerenburger – belangrijk om warm te worden en te blijven in noodzakelijke gevallen. Ondanks het zeer natte weer (het regende meer dan dat het droog was) was Harlingen overstroomd met toeristen die de matrozen wel eens in de masten wilden zien hangen, maar vermoedelijk door de harde wind én de regen heb ik die niet gezien. Op 1 durfal na.
Ons vervoermiddel van keuze was de klipper Grote Beer met schipper Winnie aan het roer. Een schipper zoals je die graag voor je ziet: blozende wangen, blond gebleekt haar, kort van stof, shagje in haar mond, eelt op de handen. Ja, háár – een dame dus. Die kordaat bevelen riep naar de eveneens vrouwelijke scheepsmaat en naar wild overstekende toeristen in kleinere boten. Dat moet ook wel, als je een 40 meter lang zeilschip met drie masten onder je benen en (in dit geval) 20 gasten aan boord hebt. Helaas voor ons stond de wind ongunstig, waardoor we niet op vol zeil naar Harlingen konden zeilen. Maar we namen genoegen met de fok – alleen dat is al werk voor drie man om deze op te tuigen.
Onderweg genoten we van de heerlijkheden die de crew voor ons gemaakt had: we kwamen niets tekort. Van ontbijt, via koffie met gebakje, naar lunch en diner met uiteraard veel zeebanket. We konden ons in eigen hut droogwrijven met de gekregen handdoek en met een douche en toilet aan boord is iedereen net zo fris als je zelf wil zijn. Prima faciliteiten dus.
Het aanwezige gezelschap van ca. 20 mensen bestond uit Nederlanders, Duitsers en fraaie mengelingen daartussen. Overeenkomst: we hadden allen ‘iets’ met reizen, zeilen, boten, Nederland/Friesland of een combinatie daarvan. Hoewel het doel van de trip natuurlijk promotie voor Holland Sail was, hebben we daar verder niet veel van gemerkt. Het ging om de ervaring; zeilen of varen op de Friese waddenzee op een prachtig traditioneel (doch verbouwd) zeilschip. Zulke schepen zijn te groot om alleen te bedienen, daarom kun je ze afhuren voor groepen. Een ideaal teamuitje, lijkt me; als je met z’n tienen moet samenwerken om het schip op te tuigen en =vervolgens niet om te slaan, dan leer je wel wat prioriteiten zijn. Soms zijn bevelen even opvolgen gewoonweg effectiever dan eindeloos polderen ;-).
Maar wat nu als je geen groep hebt, en toch mee wilt varen? Daarvoor heeft Holland Sail, als boekingskantoor voor inmiddels 28 van zulke prachtige oude zeilschepen, een oplossing bedacht: Sailing2gether. Je kunt zo alleen een bed of hut boeken, in plaats van dat je een heel schip moet afhuren! Een alleenstaande vriendin die ik hierover vertelde, was meteen geïnteresseerd; vaak kun je alleen mee met zulke reizen als je een groepsreis boekt, en dat wil niet iedereen. Wat mij betreft een uitkomst en heel slim van Holland Sail; zo bied je ook alleenstaanden of kleinere groepen de mogelijkheid eens mee te varen op die prachtige schepen. En aangezien het onderhoud van deze oude schepen meestal nogal arbeidsintenstief en duur is, is het vast ook een fijne aanvulling voor de schippers. Hoe meer bezetting, hoe meer omzet.
En zeg nou zelf: willen we stiekem niet allemaal ons wel eens even een stoere schipper voelen, met de wind in de haren, het roer onder je handen, het deinende schip onder je voeten, turend naar de horizon…?